به نام خداوند بخشاینده مهربان

پیدا کردن یک شغل آبرومندانه این روزها به حدی سخت شده است که خیلی‌ از تحصیل‌کرده‌‌ها را به فروختن آدامس و کمربند و محافظ کنترل تلویزیون در مترو کشانده است. اگر دوست دارید مشقت‌هایی که برای کسب دانش و مهارت کشیده‌اید به چُخ نرود و بعد از کور و کچل شدن و قوز در آوردن ناشی از درس خواندن‌های طاقت فرسا، حداقل دست‌تان در یک شرکت معتبر بند شود تا حقوق خوبی بگیرید و همه به شما بگویند آقا مهندس و خانم مهندس، باید در مصاحبه‌ی شغلی خودتان را نشان دهید. حال اگر می‌خواهید بدانید که موفقیت در مصاحبه شغلی به چه عواملی بستگی دارد با ما باشید تا مُستَفیض شوید.

۱۰ – اول حساب افتتاح کنید

جوک آن بنده خدا را شنیده بودید که رفته بود مشهد خود را به حرم زنجیر کرده بود و از امام رضا می‌خواست که درقرعه کشی بانک برنده شود؟ شب امام رضا به خوابش آمد و به او گفت : “مرد حسابی، اول یه حساب بانکی باز کن، بعد بیا این‌جا.” حالا شما هم اول برای خودتان یک رزومه‌ی تر و تمیز ردیف بکنید، بعد به فکر مصاحبه باشید. حواس‌تان باشد که در رزومه چیزهایی ننویسید که تُف سربالا شود. کسی که با توجه به رزومه‌اش چند سال بیکار بوده، حتماً یک جای کارش می‌لنگد. اگر به فرض در پروژه‌ی ساخت آسفالت کردن کوچه‌تان برای کارگران شهرداری شربت آبلیمو برده‌اید و در انتهای کار هم صلوات فرستادید حتماً در رزومه‌تان ذکر کنید همکاری با شهرداری در پروژه‌های عمرانی شهری به صورت لجستیکی و فرهنگی.
بهترین رزومه، آن رزومه‌ای است که شما را یک فرد متخصص و کاری نشان دهد؛ نه کاغذ پاره‌ای که حاوی یک مُشت کار بی ربط و مقطعی باشد و موارد غیرضروری‌ای نظیر دریافت کارت صد آفرین به خاطر خواندن از روی درس تصمیم کبری در کلاس دوم ابتدایی، به عنوان دستاوردهای علمی در آن ذکر شده باشد.
نیازی به گفتن نیست اما اگر امکانش را دارید، رزومه را از طریق افرادِ نفوذی به دست آدم ذیصلاحی برسانید که قرار است آن را بررسی کنند. ایمیل این شرکت‌ها پر است از رزومه‌هایی که تار عنکبوت بسته‌اند.
البته اگر هم به چندین جا رزومه فرستادید و هیچ کس به شما زنگ نزد، رزومه‌ی خود را دوباره چِک کنید تا ببینید که آیا به اندازه کافی ترغیب کننده هست یا نه. ایرادهای خودتان را برطرف کنید.

۹ – از قبل خودتان را گرم کنید

خُب. به سلامتی رزومه را فرستادید و مُنشی شرکت یا مسئول نیروی انسانی با شما تماس گرفته و ازتان می‌خواهد که در فلان روز و فلان ساعت به شرکت بروید تا مصاحبه شوید. حالا چه کار می‌کنید؟ باید خودتان را گرم کنید.

یکی از دلایل عمده‌ای که مردم در مصاحبه‌های‌شان گند می‌زنند این است که خود را از قبل برای مصاحبه آماده نکرده‌اند و به اصطلاح گرم نکرده وارد رینگ می‌شوند.
برای این‌که شانس‌های‌تان را به این دلیل هدر ندهید می‌توانید قبل از مصاحبه درباره نوع کار شرکت و سابقه‌شان نیمچه تحقیقی بکنید و برای خودتان یک استراتژی تعیین کنید تا در حین مصاحبه بر طبق آن عمل کنید و تا حد ممکن چیزی را به فی البداهه‌گویی نسپارید. می‌توانید روی کاغذ یک نمودار کلی از استراتژی‌‌تان بکشید و آن‌را چند بار بخوانید تا ملکه‌ی ذهن‌تان بشود. مثلاً اگر می‌خواهید در مصاحبه یک شرکت نفتی شرکت کنید حداقل کاری که می‌توانید بکنید این است که با ورق زدن چند صفحه روزنامه از وضعیت روز بازار نفت اطلاع کسب کنید و تحقیق کنید که شرکت مذکور کجای پیاز است. این‌طوری بهتر است یا این‌که نیم ساعت قبل از مصاحبه دست‌تان را در جیب‌تان کنید و از همه جا بی‌خبر روی صندلی بنشینید و هِر و بِر طرف را نگاه کنید؟

۸- ضایع بازی در نیاورید

مصاحبه‌ی شغلی شما از همان لحظه که پای‌تان را داخل شرکت می‌گذارید شروع شده است پس بهتر است سنگ تمام بگذارید. حتی اگر نحوه‌ی در زدن و ورود به اتاق مصاحبه را در خانه‌تان تمرین کنید آدم دیوانه‌ای نیستید. خیلی هم کار خوبی است که این نیم ساعت مصاحبه را از اول تا آخر برای خودتان شبیه سازی بکنید. اما بیشتر از هر چیزی، اولین تصویری که از خود در شرکت بجا می‌گذارید، مهم است. سعی کنید خودتان را کنترل کنید و کمی از خودتان پرستیژ نشان بدهید. اصلاً این‌طور فکر کنید که با رئیس مافیا، دُن کُرلئونه، قرار ملاقات دارید و باید سروقت و شیک و پیک آن‌جا باشید و خیلی متین و موقر با او سر یک میز گفتگو کنید تا ببینید اوضاع چطور پیش می‌رود. در واقع سعی کنید مثل قاتل‌های حرفه‌ای رفتار کنید تا از شما خوششان بیاید. هر گونه اهمال کاری در این زمینه باعث خواهد شد رزومه‌تان مچاله شده و در سطل آشغال بیفتد.

۷- چرچیلی جواب بدهید

وقتی که رفتید داخل اتاق و چفت در را بستید تازه بدبختی‌های‌تان شروع شده است؛ زمان پاسخ دادن به سؤالات مصاحبه کننده. سعی کنید قبل از فرا رسیدن روز موعود، از این و آن درباره‌ی کلیت سؤالات اطلاعاتی کسب کنید تا به اصطلاح خیلی تَشتَک‌تان نپَرد و غافلگیر نشوید. حداقل فکری به حال سؤال‌های سخت همیشگی بکنید تا بتوانید جواب‌های آدم‌واری به آن‌ها بدهید. سؤالاتی از قبیل : بزرگترین نقطه ضعف شما چیست؟ آیا تا به‌حال از سر کار اخراج شده‌اید؟ اگر با یکی از همکاران بحث‌تان بشود چه‌ کار می‌کنید؟ یا حتی سؤال گنگ و مبهم “درباره‌ی خودت بگو.” پر واضح است که پشت هر یک از این سؤالات دلایلی خوابیده‌اند و شما باید سعی کنید بفهمید که در اصل می‎خواهند چه چیزی را بدانند. برای جواب دادن به سؤالات سخت حتماً لازم نیست خیلی مستقیم جواب سؤال را بدهید، بلکه می‌توانید مانند سیاستمداران با جواب‌تان بازی کنید و از زاویه‌ی دیگری به سؤال پاسخ بدهید که نکات مد نظر خود را نیز در آن بگنجانید. مثلاً اگر از شما پرسیدند بزرگترین نقطه ضعف شما چیست نگویید دائم گوشی درِ گوشم است، بگویید علاقه‌ی شدیدی به خانواده دارم. (البته اگر پیش دُن کُرلئونه رفته باشید که کاملاً شما را درک می‌کند.)

۶- مفعولانه رفتار نکنید!

البته بد برداشت نشود، منظورمان منفعلانه است. امتحان شفاهی کلاس سوم دبستان نیست که صُمُم بُکم بنشینید تا طرف سؤالاتش را بپرسد بعد هم شما بگویید آقا اجازه می‌تونم برم خونه‌مون! نه آقا جان، اگر شورش را در نمی‌آورید سؤال‌تان را بپرسید. چیزهای عجیب غریبی که در ذهن‌تان است را پیش خودتان نگه دارد و اگر در آن‌جا استخدام شدید بعداً از آبدارچی‌اش بپرسید. سؤالی بپرسید که وجهه‌ی شما را بالا ببرد و به طرف نشان بدهد که شما از ریزه‌کاری‌های این شغل نیز سر در می‌آورید تا برگ برنده‌ای باشد برای رقابت با سایر متقاضیان.

۵-شکسته نفسی نفرمایید!

لابد پیش خودتان فکر می‌کنید باید آدم متواضعی باشید و اگر مصاحبه گر ازتان پرسید فلان کار را چقدر بلد هستید باید بگویید ” تعریف از خود نباشه، از دور یه دستی بر آتش دارم” اما برای مصاحبه شغلی دست از این لوس بازی‌ها بردارید. خجالت را بگذارید کنار و اگر در کاری خبره هستید از خودتان طوری تعریف کنید که مداحان می‌خواهند بعد از مرگ‌تان سر خاک تعریف کنند. در واقع کس دیگری قرار نیست این کار را برای شما انجام بدهد، باید خودتان تبلیغ خودتان را بکنید. شاید در روز ۱۰ نفر مورد مصاحبه قرار بگیرند و در آخر روز کسی در ذهن مصاحبه کننده می‌ماند که حرفش را با صراحت زده است و توانایی‌های خود را عین آدم اعلام کرده است. اگر تجربه‌ی کاری را دارید بگویید. اگر تجربه ندارید و پتانسیل کاری را دارید آن را بگویید. خلاصه که با انرژی مثبت خود را تبلیغ کنید.

۴- گل به خودی نزنید

تاکنون متوجه شدید که چه کارهایی را باید انجام بدهید، اما از آن طرف باید مواظب باشید بعضی از کارها را هم انجام ندهید. حتی حرکات دست و سر و گردن شما هم مهم است و اگر هر کدام‌شان منجر به برداشت بدی شود می‌تواند نام شما را از لیست کاندیداهای احراز شغل خارج کند. حواس‌تان باشد کجا می‌روید و چه کار می‌کنید. اگر موقع جواب دادن به مصاحبه کننده این‌طرف و آن‌طرف را نگاه کنید ممکن است فکر کند دروغ می‌گویید. برای آگاهی بیشتر از این مسائل می‌توانید به مقاله‌ی شناخت زبان بدن مراجعه کنید.

۳- Ctrl + Z  بزنید

امیدواریم که مشکلی برای‌تان پیش نیاید و مثل ببر از پس همه‌ی سؤالات سخت مصاحبه‌کننده برآیید. اما آمدیم و مسیر مصاحبه به خوبی پیش نرفت و مثلاً در طی مصاحبه گندش در آمد که شما درمورد فلان تجربه‌ی خود اغراق کرده بودید. خود را نبازید و با حفظ خونسردی تلاش کنید تا ورق را دوباره برگردانید. اگر بعد از اتمام جلسه احساس کردید که مصاحبه‌تان خوب پیش نرفته می‌توانید به فرد مصاحبه کننده بگویید که امروز روز بدی داشته‌اید و درخواست کنید تا شانس دیگری به شما بدهد. هر چند که بعید است دیگر به شما زنگ بزنند اما به هر حال تلاش خود را بکنید.

۲- زگیل شوید

نگذارید شما را از یاد ببرند. بعد از گذشت چند روز از مصاحبه به آن‌ها زنگ بزنید یا ایمیل بفرستید تا بدانند که شما مجدانه خواهان این شغل هستید. اگر قرار باشد رزومه شما سر ساعت ۹ شب داخل پلاستیک زباله سر کوچه باشد و گربه‌ها آن را بررسی کنند، با این‌کار تا حد زیادی آن‌را نجات داده‌اید. برای این‌که کلاس کار را هم رعایت کرده باشید بعد از مصاحبه یک ایمیل مختصر تشکرآمیز بفرستید و خیلی زیرپوستی آمار بگیرید که “پس چی شد؟”
بهتر است برای محکم‌کاری با آن‌ها تماس تلفنی هم برقرار کنید زیرا بنا به دلایل مختلف ممکن است ایمیل شما را چک نکنند. اگر جواب تلفن را هم ندادند می‌توانید حضوری بروید داخل شرکت و راجع به نتیجه‌ی مصاحبه‌تان پرس و جو کنید.

۱- کلاه خودتان را قاضی کنید

متأسفانه حتی اگر آدم کار درستی باشید که رزومه‌تان را تریلی ۱۸ چرخ هم نتواند بکشد، باز ضمانتی نیست که در تمامی مصاحبه‌ها سر افراز ظاهر شوید. اصلاً ممکن است مصاحبه کننده از قیافه‌ی شما خوشش نیامده باشد. با این‌حال اگر با شما قرارداد نبستند خوب نیست همیشه تقصیر را گردن این و آن بیاندازید. شاید این شما بودید که به‌جای ارائه‌ی پاسخ‌های منطقی، یک سری حرف‌های قلمبه سلمبه‌ی بی‌معنی به خورد طرف دادید. بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که نگاه کنید ببینید چه چیز اشتباهی گفتید یا نوشتید که با شما قرارداد نبستند. به جای ناامید شدن به مصاحبه بعدی فکر کنید و سعی کنید اشتباهات‌تان را اصلاح کنید.

خب امیدواریم با رعایت نکات بالا موفق شوید تا  در یک جای خیلی خوب مشغول به کار شوید و بعداً دست ما را هم بگیرید، ما که از این همه این درو اون در زدن و نمون برداریا و کپی برداریا و مجموعه تراشیدنا به جای گهرباری نرسیدیم لااقل شما به یک پستو جایگاهی برسید.

موفق باشید...باحق